BÀI 3: THÁNH ĐƯỜNG VALADIER TRONG HANG ĐỘNG

Một nhà thờ thanh thoát và thánh thiện đã mọc lên giữa những mỏm đá lởm chởm của hẻm núi lọt thỏm giữa các ngọn núi lớn, đó là thánh đường Valadier ở thị trấn Genga của vùng Marche, miền trung Ý.

Nằm giấu mình bên trong những ngọn núi của thị trấn Genga là một bí mật hùng vĩ. Khu vực này là quê hương của các hang động Frasassi nổi tiếng, thu hút một lượng lớn du khách lũ lượt đến đây mỗi năm. Tuy nhiên, đối với những người hành hương muốn tìm một điểm để cầu nguyện, chỉ cần bỏ thêm công sức tiến sâu vào vùng núi gập ghềnh, họ sẽ nhận được tưởng thưởng thích đáng. Đi dọc theo các bậc thang khá dốc kéo dài gần 2 km sẽ đến nơi được gọi là “Chốn nương thân của những tội đồ”.

Thánh đường Valadier, còn có tên Il Tempio del Valadier, là một nhà thờ hình bát giác được xây bên trong hang động của Ý. Ẩn mình trong miệng hang cao ngất, cấu trúc nhà thờ mang xu hướng tân cổ điển, tạo nên sự tương phản thú vị trong quang cảnh những vách hang được tự nhiên nhào nặn. Trước cặp mắt của những người giàu sức tưởng tượng, có vẻ như bản thân ngôi thánh đường đang cố tìm nơi nương náu trong hang động đẹp đẽ. Trên thực tế, trước khi nhà thờ được xây dựng vào thế kỷ 19, nơi đây thường xuyên trở thành địa điểm trú ẩn của người dân địa phương trước những cuộc tấn công từ bên ngoài, có thể là những bộ tộc đối địch hoặc kẻ cướp bóc. Theo ghi chép của lịch sử và những câu chuyện truyền miệng, ít nhất từ thế kỷ thứ 10, hang động đã trở thành nơi chứa chấp dân tị nạn trong hàng trăm năm. Các bộ hài cốt của những người lánh nạn thời xưa đã được tìm thấy khi thánh đường được xây dựng vào năm 1828 theo lệnh của Đức Giáo Hoàng Lêô XII, cũng là người sinh ra ở Genga.

Cái tên của thánh đường đặc biệt này được đặt theo tên của kiến trúc sư xây dựng nhà thờ, ông Giuseppe Valadier (1762-1839), người chủ trì kiến trúc tân cổ điển tại Ý. Nhà thờ hình bát giác có một mái vòm chính, với các bức tường làm bằng một dạng đặc biệt của đá vôi tự nhiên travertine, lấy trực tiếp từ các hang động Frasassi kế bên. Tám cạnh của tòa nhà biểu tượng cho hình ảnh Sự Phục sinh của Chúa Giêsu. Bên trong nhà thờ nhỏ bé là một bức tượng Madonna with Child (Đức Mẹ và Hài Nhi), là phiên bản của bức tượng ban đầu đã được đặt trong hang trước đó. Hiện nguyên mẫu được bảo tồn tại Viện bảo tàng nghệ thuật Genga, và giới chuyên gia chắc chắn rằng đây là một tác phẩm ra lò từ xưởng của nhà điêu khắc nổi tiếng Antonio Canova, nếu không phải là một kiệt tác của kiến trúc tài ba trường phái tân cổ điển Ý.

Lịch sử của nơi này đã biến nhà thờ trở thành chốn tìm kiếm của những người hành hương muốn mưu cầu sự tha thứ về những tội lỗi mà họ đã phạm phải, nên cũng có tên là “Chốn nương thân của những kẻ tội đồ”.

GIANG VÔ YÊN