BÀI 4: TU VIỆN THÁNH BARTHOLOMEW - THẾ GIỚI KHÁC LẠ Ở ABRUZZO

Tu viện của Thánh Bartholomew ở Legio là một nơi thiêng liêng được xây khắc vào vách đá ở độ cao 600m so với mặt nước biển, mang lại vẻ đẹp khó cưỡng và thần thánh cho nơi này.

Kể từ khi Chúa Giêsu trải qua 40 ngày ở hoang địa, đối với các Kitô hữu, sự cô tịch là hành vi dâng hiến và đảm bảo cho sự cầu nguyện thành tâm nhất. Những cộng đồng mộ đạo và lánh đời bắt đầu xuất hiện khắp châu Âu vào đầu thế kỷ thứ 3 hoặc thứ 4. Và Hy Lạp, Ireland, Ý là tuyến đầu của quan điểm này, thiết lập truyền thống thành kính bằng việc thực thi lối sống ẩn dật, cô lập, toàn tâm dành cho suy niệm, dẫn đến sự xuất hiện của các tu viện ở những nơi hẻo lánh. Một số cấu trúc dạng này vẫn còn tồn tại đến ngày nay, và tu viện Thánh Bartholomew ở Legio, thuộc thị trấn Roccomorice, là một ví dụ điển hình.

Tu viện Thánh Bartholomew được vinh danh là cấu trúc xây dựng thành hình từ đá nổi tiếng nhất vùng Abruzzo. Bản thân Abruzzo, nằm ở miền trung nước Ý, là nơi ít được thế giới bên ngoài biết đến, dù nơi này đầy rẫy những công viên quốc gia chưa từng bị khai phá, các bãi biển cát nguyên sinh, những tàn tích từ thời La Mã, và thường được xem là “khu vực xanh nhất châu Âu”, theo tờ Independent. Tu viện được xây dựng trên một lộ đá nằm ở độ cao từ 50 đến 700m, và người xưa đã thực hiện được kỳ công khi hoàn thành công trình này ở độ cao 600m, tức gần phần đỉnh của tảng đá khổng lồ. Để đến tu viện, khách hành hương cần sử dụng đến “bậc thang thánh”, một cầu thang được tạc vào đá gồm 26 bước theo phương thẳng đứng.

Ngay khi bước đến bậc cuối cùng của thang, một cảm giác yên bình và tĩnh lặng bất chợt tràn ngập không gian nằm lọt thỏm giữa mỏm đá, theo mô tả của khách hành hương. Thêm một đoạn đường ngắn trước khi bước vào tu viện nhỏ có 3 phòng, gồm một nhà nguyện và hai nhà cho các vị ẩn tu, tất cả đều được đẽo khắc từ lộ đá khổng lồ. Trên chiếc cổng gỗ cũ kỹ vẫn còn hình ảnh của một bức phù điêu mô tả chân dung của Thánh Bartholomew từ thời Trung Cổ, chính xác là có từ giai đoạn Đức Giáo Hoàng Celestino V, người gốc Abruzzo, khi còn là tu sĩ ẩn cư tại đây dưới cái tên Peter xứ Morrone. Tu viện này đã được xây dựng từ thế kỷ 11, trước khi được trùng tu vào thế kỷ 13 (năm 1250) nhờ vào công của Đức Giáo Hoàng Celestino V. Nhưng phải đến năm 1274, tu sĩ Peter mới đến đây trong ít nhất 2 năm, trước khi quay về Lyon để đề nghị Đức Giáo Hoàng Gregory X thừa nhận Dòng tu Thánh Cêlestinô. Tu sĩ Peter trở thành giáo hoàng thứ 192 của Giáo hội vào năm 1294: Đức Celestino V.

Trên ban công có một bể thu thập nước mưa, và các tín hữu đến đây thường có thói quen múc nước uống với hy vọng mang lại phép lành và giúp cơ thể khỏe mạnh. Bên trong nhà nguyện nhỏ có diện tích gần 8m x 4m là một bệ thờ đơn giản, bên trên đặt tượng của Thánh Bartholomew. Khách hành hương thường đến tu viện này vào ngày 25.8, nhân lễ kính Thánh Bartholomew, kéo dài trong 3 ngày

GIANG VÔ YÊN

BÀI 5: SAN BESSO, NHÀ THỜ NÉP DƯỚI ĐÁ TẢNG

Nhà thờ San Besso nằm bên dưới một tảng đá khổng lồ, thuộc một trong những khu vực hoang dã nhất của công viên quốc gia Gran Paradiso nổi tiếng và lâu đời nhất nước Ý.

Công viên quốc gia Gran Paradiso - Gran Paradiso có nghĩa là Đại Thiên Đường - nằm lọt thỏm bên trong rặng Graian Alps, giữa thung lũng Aosta và vùng Piedmont. Và nhà thờ San Besso, hay còn gọi là Chốn Thiêng liêng của thánh Bessus (đôi khi được gọi là Besse, tên tiếng Ý: San Besso), thuộc phần Piedmont của công viên, ở vị trí cao hơn 2.000m so với mặt nước biển. Nó được bao phủ bởi một tảng đá cao 60m, gọi là Kho báu của thánh Bessus, dù nhìn từ mặt trước, nhà thờ trông chẳng khác nào như cố chen vào chân của khối đá chênh vênh. Bản thân hòn đá này được mô tả như một cái móc sắc nhọn trồi lên giữa những quang cảnh đẹp đẽ và thanh bình của vùng núi non.

Nếu nhìn từ một góc độ khác, tảng đá khổng lồ dường như được đặt lên nhà thờ bên dưới, tạo nên một quang cảnh ấn tượng và khác thường. Theo truyền khẩu của dân địa phương, nhà thờ đã nằm bên dưới hòn đá từ nửa sau những năm 1600, khi nó được xây dựng để tôn kính thánh Bessus, vốn là một trong những người lính của quân đoàn Theban, tên khác là quân đoàn tử đạo của Agaunum. Dẫn đầu quân đoàn huyền thoại này là thánh Maurice. Thánh Bessus đã tử đạo vào thế kỷ thứ 4 và được tưởng nhớ như là thánh bổn mạng của thị trấn Ivrea thuộc vùng Piedmont. Tương truyền, thánh Bessus đã chạy đến chân hòn đá và qua đời ở đó, nên đối với người dân trong vùng, nơi đây còn là địa điểm hành hương thiêng liêng.

Ngoài dòng thánh Maurice, dòng tu thánh Bessus phổ biến hơn hẳn những dòng tu khác của các vị thánh thuộc quân đoàn Theban, và cho đến nay danh tiếng vẫn không suy giảm. Tuy nhiên, có một huyền thoại khác không được phổ biến về nhà thờ cũng như vị thánh này. Theo đó, Đức Bessus được mời đến một bữa tiệc thịnh soạn được chế biến từ thịt gia súc mà một số người trộm được. Khi phát hiện chân tướng, ông tố cáo bọn trộm gia súc, và bị bọn chúng truy đuổi đến rìa ngọn núi đá ở Monte Fautenio. Ông may mắn sống sót sau vụ này, nhưng lại không tránh khỏi sự truy sát của binh lính La Mã đang tìm diệt quân đoàn Theban. Thánh Bessus đã tử đạo sau đó.

Theo những lời truyền miệng, thánh tích của thánh Bessus đã bị đánh cắp vào thế kỷ IX và bị đưa đến một nhà nguyện ở Ozegna, nơi hiện nay xây tu viện Beata Vergine del Convento e del Bosco. Đến giai đoạn trị vì của vua Arduin nước Ý (955-1015), thánh tích được chuyển về Vương Cung Thánh Đường Ivrea, và được đặt bên trong một chiếc quách La Mã. Ngày nay, thánh tích được đặt bên cạnh những di vật của các vị thánh tử đạo khác.

Thánh Bessus được xem là đấng bảo hộ các binh sĩ trước những mối nguy hiểm trên chiến trường. Vào ngày 10.8 mỗi năm, lễ hội hành hương được tổ chức tại công viên quốc gia Gran Paradiso. Và tượng thánh sẽ được rước lên vách đá mà ngài từng bị sát hại vì đức tin. Niềm vinh dự thực hiện lễ rước thánh từng làm bùng nổ tranh cãi giữa hai thị trấn Cogne và Campiglia, do mỗi thị trấn thuộc về các địa phận khác nhau. May mắn là đến thế kỷ thứ 13, hai thị trấn này cùng trở thành một phần của giáo phận Ivrea.

Giang Vô Yên

BÀI 6: TU VIỆN LA VERNA, NƠI THÁNH PHANXICÔ NHẬN DẤU THÁNH

Một trong những địa điểm có dấu ấn quan trọng đối với dòng Phanxicô là tu viện nhỏ nằm trên tảng đá khổng lồ, cách thành Assisi khoảng 11,2km về hướng bắc.

La Verna là một ngọn núi biệt lập với độ cao 1.283m, nằm ở trung tâm của dãy núi Tuscan Apennines, miền trung nước Ý. Nơi đây Thánh Phanxicô xứ Assisi đã nhận các dấu nhục hình của Chúa Giêsu vào ngày 14.9.1224. Tu viện La Verna đã được xây ở phần phía nam của ngọn núi tại độ cao 1.128m để tưởng nhớ sự kiện quan trọng này. Vào tháng 8.1921, Đức Giáo Hoàng Bênêđictô XV thăng cấp nhà thờ tại đây thành Vương Cung Thánh Đường.

Theo sử liệu, ngày 8.5.1212, do quá sức ấn tượng trước những lời giảng của Thánh Phanxicô, Bá tước Orlando xứ Chiusi della Verna đã trao tặng La Verna cho ngài làm nơi tu trì và suy niệm. Nơi đây được thánh nhân cùng các môn đệ vô cùng yêu thích và thường xuyên lui tới nhiều lần. Đến năm 1218, Thánh Phanxicô cho xây một nhà nguyện nhỏ, đặt tên là Đức Bà của các Thiên Thần (Santa Maria degli Angeli), nhằm thể hiện linh ảnh mà chính ngài đã nhìn thấy. Trong linh ảnh đó, Đức Mẹ Maria đã chỉ dẫn nơi xây nhà nguyện và cách xây như thế nào.

Đến tháng 8.1224, lo lắng trước một số thay đổi trong Dòng Anh Em Hèn Mọn do ngài sáng lập, Thánh Phanxicô đã quay về nơi này để cầu nguyện và ăn chay suốt 40 ngày, chuẩn bị cho lễ thánh Micae. Trong lúc cầu nguyện tại sườn núi, vào ngày 19.4, ngài nhận được dấu thánh như những vết thương Chúa Giêsu phải chịu trên thập giá.

Wikipedia trích tài liệu lịch sử cho biết Sư huynh Leo, người có mặt vào thời điểm ấy, từng thuật lại: “Đột nhiên Phanxicô nhìn thấy một seraph (thiên thần có sáu cánh) trên cây thập tự. Thiên thần này ban cho ông năm vết thương của Chúa Kitô”. Các dấu thánh hiển thị dưới dạng vết đinh nhô ra trên tay và chân. Một bên thân của ông cũng xuất hiện vết thương như Đức Giêsu. Thánh Phanxicô đã kể lại trải nghiệm của mình và được Giáo hội chấp nhận. La Verna trở thành vùng đất linh thiêng.

Tại nơi ngài từng nhìn thấy một khải tượng đặc biệt, người đời sau đã cho xây dựng Nhà nguyện Dấu Thánh. Chỉ hai năm sau kể từ khi nhận dấu thánh, Thánh Phanxicô từ trần. Đức Giáo Hoàng Alexander IV quyết định bảo hộ La Verna và vào năm 1260, một nhà thờ được xây lên tại nơi này. Nhiều người, trong đó có Thánh Bonaventure và các giám mục đã tham dự lễ thánh hóa nhà thờ.

Một thời gian sau, Bá tước xứ Battifolle cho xây Nhà nguyện Dấu Thánh, gần nơi đã diễn ra phép lạ. Đến năm 1348, nhà thờ chính của tu viện bắt đầu được khởi công, nhưng phải đợi đến năm 1459 mới hoàn thành. Từ nhà thờ chính, các tu sĩ dòng Phanxicô cử hành đám rước 2 lần/ngày, vào 14 giờ và 0 giờ đêm, đến Nhà nguyện Dấu Thánh.

Tu viện đã bị phá hủy một phần do hỏa hoạn trong thế kỷ 15 và sau đó được trùng tu. Công việc xây dựng lại tu viện được thực hiện trong 3 thế kỷ. Đến năm 1810 và 1866, các tu sĩ bị trục xuất tạm thời khỏi nơi này. Dù họ đã quay lại mảnh đất linh thiêng, hiện La Verna thuộc quản lý của thành phố Florence.

ĐỊNH NGUYỄN

BÀI 7: NHÀ THỜ HANG ĐỘNG Ở MARCHE

Tương truyền, một nhà thờ đá đã được xây dựng tại nơi do chính vị thánh bổn mạng của thành phố Ascoli Piceno - miền trung Ý - chọn làm nơi yên nghỉ cuối cùng, sau khi bị quân La Mã hành hình.

Nằm ở vùng Marche thuộc miền Trung nước Ý, nhà thờ Hang Động Thánh Emygdius (Emidius) được xem là một trong những kiến trúc quan trọng nhất của thành phố Ascoli Piceno, đại diện cho một nguyên mẫu vô cùng giá trị của nghệ thuật tôn giáo theo kiến trúc Baroque từ thế kỷ 17 tại xứ Marche. Sở dĩ có từ “hang động” trong tên của nhà thờ là do phần nội thất được xây dựng bên trong một hang động tự nhiên. Khác với nhà thờ chính cũng được đặt tên theo vị thánh là Vương Cung Thánh Đường Emygdius ở thành phố Ascoli Piceno, nhà thờ bằng đá nằm ở vị trí hẻo lánh và yên bình, nổi tiếng với các hang động tự nhiên.

Thánh Emygdius (279-309) đã được Đức Giáo Hoàng Marcellus I tấn phong giám mục. Ngài là giám mục tiên khởi của thành Ascoli Piceno. Trước khi được tấn phong, ngài nổi tiếng với khả năng chữa nhiều loại bệnh khó trị, được dân thành Rome đặt biệt danh là con trai của thần Apollo. Trên đường đến giáo phận Ascoli, Emydgius đã thực hiện phép lạ bằng cách gõ vào một vách đá khiến nước phun trào. Tổng trấn Ascoli Piceno là Polymius đã tìm cách thuyết phục vị tân giám mục cải đạo sang thờ phụng thần Zeus, thậm chí còn đề nghị gả con gái ruột là Polisia cho Emygdius. Thế nhưng Emygdius đã rửa tội cho Polisia cùng với nhiều người khác. Nổi cơn thịnh nộ, Polymius đã chặt đầu vị giám mục và các môn đệ vào ngày 5.8.309.

Sau khi bị rơi đầu, Emygdius đứng dậy, mang theo thủ cấp của chính mình đi qua một quãng đường dài đến nơi ngài từng xây dựng một nhà nguyện nhỏ, cũng là nơi nhiều người đặt hầm mộ tại đây. Tuy nhiên, phải mất vài trăm năm sau, tiểu sử của vị thánh mới được ghi lại và gìn giữ trong các nhà thờ địa phương. Đến năm 1000, một tu sĩ đã diễn dịch lại nội dung chữ viết tại hầm mộ trong hang đá, nơi tìm thấy thánh tích của vị thánh. Vào năm 1703, một trận động đất khủng khiếp làm rung chuyển cả vùng Marche nhưng không gây ảnh hưởng đến thành phố Ascoli Piceno. Thế là các giáo dân tin rằng, chính thánh Emygdius đã bảo vệ cả thành phố, nên quyết định tôn kính ngài là thánh bổn mạng của Ascoli Piceno. Đến năm 1721, dưới sự quản lý của Đức Giám mục Giovanni Gambi, cộng sự thân tín của Đức Giáo Hoàng Clement XI, nhà thờ Hang Động Thánh Emygdius đã được xây dựng tại địa điểm vị thánh từng chọn làm nơi yên nghỉ cho mình.

Tổng cộng khuôn viên nhà thờ được đặt nằm gọn trong khu hang động từng là nơi mai táng vị thánh, nằm trên sườn dốc của cao nguyên Parignano ở phía bắc thành phố. Phần không gian bên dưới nhà thờ được giữ nguyên cho đến ngày nay, cho thấy những vết tích đào bới thành từng ngăn, nơi trước đây đã chứa di hài của thánh Emygdius và các môn đệ. Bên trong nhà thờ chỉ có một bệ thờ duy nhất, và hiện vẫn còn đặt bức tượng của vị thánh khắc từ đá travertine, được ký tên bởi nhà điêu khắc kiêm kiến trúc sư Giuseppe Giosafatti (1643-1733).

GIANG VÔ YÊN

nguồn: cgvdt.vn