Đức Hồng y Farrell, vừa được Đức Thánh Cha Phanxicô bổ nhiệm làm Hồng y kiêm Bộ trưởng Thánh bộ Giáo dân, tuyên bố rằng ngài xem tông huấn của Đức Thánh Cha về đời sống gia đình đã được Chúa Thánh Thần linh hứng và Đức Hồng y định dùng văn kiện này làm tư liệu hướng dẫn đường lối và hoạt động của Thánh bộ.

Qua cuộc phỏng vấn giữa ngài và tạp chí điện tử NCR hôm thứ năm 13.10.2016, Đức Hồng y Farrell phát biểu rằng ngài khó hiểu tại sao một số giám mục đã phản ứng tiêu cực trước tông huấn Amoris Laetitia (Niềm vui Yêu thương).

“Trung thực mà nói, tôi không hiểu điều gì và tại sao một số giám mục hầu như nghĩ rằng họ phải giải thích lại văn kiện này”, vị Bộ trưởng Thánh bộ Giáo dân, Gia đình và Đời sống nói. Chúa nhật 09/10, ngài đã được Tòa Thánh tuyên bố là một trong 17 giám chức Đức Phanxicô đã tuyển chọn để gia nhập Hồng y đoàn của Giáo hội.

“Tôi tin tưởng vào những gì Đức Thánh Cha đã nói”, ngài tâm sự và gợi đến các tin tức tháng qua cho biết Đức Phanxicô viết thư ca tụng một nhóm Giám mục Argentina đã phác thảo những hướng dẫn cụ thể về các hoàn cảnh trong đó các đôi vợ chồng ly dị và tái hôn về mặt dân sự có thể được phép rước lễ.

Vấn đề tác vụ của Giáo hội dành cho những người ly dị và tái hôn được đề cập trong tông huấn, mời gọi phải có sự chăm sóc và đồng hành của các mục tử đối với những người như thế. Hơn nữa phải nhận chân rằng các linh mục không nên có những quyết định luân lý bao quát về những hoàn cảnh “bất thường”.

Tông huấn được công bố vào tháng tư 2016, là sự ứng đáp của Đức Thánh Cha đối với hai khóa Thượng Hội đồng Giám mục do ngài triệu tập tại Vatican năm 2014 và 2015, tập chú vào các vấn đề đời sống gia đình.

Đức Hồng y Farrell, xuất thân từ Ái Nhĩ Lan, trước đây đã phục vụ Giáo hội trong tư cách Giám mục giáo phận Dallas, tuyên bố ngài biết Hội đồng Giám mục Hoa Kỳ sẽ bàn luận về tông huấn Amoris Laetitia trong kỳ Đại hội hằng năm vào tháng 11 tới.

“Tôi nghĩ rằng việc các ngài thảo luận rất quan trọng. Nhưng đồng thời tất cả chúng ta đều hiểu rằng đây là Chúa Thánh Thần đang nói cũng rất quan trọng. Tôi cho rằng tông huấn Amoris Laetitia trung thành với giáo lý và giáo huấn của Hội Thánh”. Ngài khẳng định và gợi đến tông huấn năm 1981 về đời sống gia đình do một trong các vị Giáo hoàng tiền nhiệm của Đức Phanxicô soạn: “Nó tiếp tục giáo lý của văn kiện Familiaris Consortio của Đức Gioan-Phaolô. Tôi dứt khoát tin tưởng như thế. Cơ bản, đây là Chúa Thánh Thần đang nói với chúng ta. Chúng ta có tin là Chúa Thánh Linh đã không hiện diện trong khóa đầu của Thượng Hội đồng và cả trong khóa hai chăng? Hay Ngài đã không linh hứng cho Đức Thánh Cha Phanxicô khi soạn tông huấn ấy?

Chúng ta cần tự hào về văn kiện này. Tôi xác tín rằng đây là giáo huấn của Hội Thánh, là văn bản mục vụ cho ta biết cách xử lý. Chúng ta nên đón nhận tông huấn như văn bản hiện có”.

Đức Hồng y công bố người ly dị và tái hôn nên được hòa nhập vào “mọi tác vụ của Giáo hội. Điều ấy không có nghĩa là họ sẽ rước lễ. Nhưng đó là một quá trình biện phân và thuộc về lương tâm đồng thời là một cuộc hành trình. Đây cũng không phải là một trường hợp được giảm khinh, nhưng là việc chúng ta cần đồng hành với họ trong các hoàn cảnh khó khăn. Linh mục, mục tử cần tháp tùng họ trong các tình huống khó khăn.

Tôi tin rằng đây là điều chúng ta phải thực thi cách nghiêm túc. Hành động nói trên không chỉ là bước vào, ngồi xuống và nói chuyện cùng vị linh mục. Nhưng là một hành trình thực thụ, một sự biện phân”.

Đức Hồng y cũng nói thêm rằng ngài mong ước tông huấn sẽ là nền tảng cho công việc của ngài tại thánh bộ mới. “Đó chắc chắn là văn kiện hướng dẫn cho nhiều năm tới. Tôi nghĩ rằng tất cả chúng ta đều cần đọc đi đọc lại tông huấn này. Chắc hẳn, tôi đã đọc nó bảy hay tám lần. Tuy nhiên mỗi lần đọc, tôi đều thấy như mình đọc nó lần đầu. Luôn có điều mới”.

TẠO CƠ HỘI CHO GIÁO DÂN LÊN TIẾNG

Tại văn phòng mới của ngài ở Trastevere, ngoại ô Rome, Đức Hồng y Farrell cũng nói tới kỳ vọng về vai trò mới của mình và cách thức ngài đã cố trao quyền hạn cho giáo dân trong thời ngài làm Giám mục tại giáo phận Dallas. Nay khi bắt đầu cương vị mới, Đức Farrell cũng dành phần lớn thời gian lắng nghe các thành viên trong thánh bộ để hiểu biết công việc của họ: “Tôi cố lắng nghe họ. Tôi đến đây không phải với các ý tưởng độc đáo có sẵn. Nhưng phải đến học hỏi và lắng nghe trong vài tháng. Tôi là loại người thích nghe và nghe nhiều các quan điểm của người khác. Tôi thích tham vấn rất nhiều và xem từ khởi điểm này chúng ta sẽ đi tới đâu”.

Đức tân Hồng y nói tiếp rằng ngài nghĩ Đức Thánh Cha Phanxicô đã thiết lập văn phòng mới này - khi kết hợp các Hội đồng Tòa Thánh về Giáo dân và Gia đình với Viện Hàn lâm Tòa Thánh về Đời sống - như là cách thức Đức Phanxicô bày tỏ mối quan tâm đối với giáo dân và tạo cơ hội cho họ lên tiếng. “Tôi cho rằng Đức Thánh Cha quan tâm chính đáng đến giáo dân và vai trò của họ trong Giáo hội… đặc biệt khi các bạn nghĩ đến sự kiện 99% tín hữu đi dâng lễ ngày Chúa nhật đều là giáo dân. Họ không thuộc dòng tu hay phong trào của các đoàn thể đạo đức nào. Họ chỉ là những người Công giáo đời thường. Tôi thiết nghĩ Đức Thánh Cha quan tâm sâu sắc đến điều này và muốn dân Chúa cảm thấy mình được hỗ trợ và thấu hiểu, cũng như có tiếng nói trong Giáo hội. Họ là bộ phận lớn nhất của Hội Thánh và tất nhiên họ phải có tiếng nói trong đó. Theo tôi, Đức Thánh Cha đang trở lại với Công đồng Vatican II. Mọi sự đã là như thế. Như Đức Thánh Cha nói, bây giờ đã đến lúc vận dụng tư tưởng của Công đồng. Tôi xét rằng đây cũng là lệnh lên đường cho tôi và tôi rất vui để thực hiện những điều ấy”.

Tại Dallas, nơi ngài phục vụ từ năm 2007, Đức Farrell đã thành lập một ban tư vấn mục vụ gồm 16 giáo dân để tư vấn cho ngài và điều hành giáo phận. Khi gợi lại trải nghiệm này, ngài nói nhóm thường mở rộng từ 25 đến 30 thành viên và ngài chỉ gặp riêng họ, không có nhân viên của Tòa Giám mục. Các linh mục trong nhiều vùng khác nhau của giáo phận chỉ định các thành viên của nhóm.

“Tôi có thể tham vấn họ về bất cứ quyết định mục vụ nào mà tôi phải đối mặt. Chúng tôi đã có những trao đổi tuyệt vời về các giáo xứ, về những gì đã diễn ra tại những địa điểm dị biệt trong giáo phận và về những việc mà họ cảm thấy tôi nên thực hiện trong một số vấn đề xã hội. Ban tư vấn cung cấp rất nhiều thông tin hữu ích”. Đức Farrell cũng phát biểu ngài cố hạn chế số linh mục hoạt động toàn thời gian cho Tòa Giám mục Dallas. Nhưng chỉ duy trì các linh mục đại diện như phụ trách hàng giáo sĩ, giáo luật và hướng dẫn ơn gọi. Đức Hồng y cũng cho biết ngài là một trong các Giám mục Hoa Kỳ đầu tiên chỉ định vị tổng giám đốc điều hành để quán xuyến công việc hành chánh của giáo phận.

“Tôi rất thích nhờ giáo dân điều hành các văn phòng khác nhau. Tôi dành nhiều sự tin tưởng và quyền hạn cho hội đồng mục vụ và ban tài chánh, để họ chăm lo mọi công việc của giáo phận. Tôi luôn cố gắng thăng tiến giáo dân trong Hội Thánh, và cũng vì nhiều lý do cá nhân: bởi lẽ chúng tôi không đủ linh mục để điều hành các giáo xứ. Tôi mong ước các linh mục sẽ trở nên những người chính đáng phục vụ bí tích và giảng dạy đức tin. Và chúng ta hãy trao việc điều hành cho giáo dân, vì họ rất thành thạo. Đó là những gì tôi đã cố gắng thực hiện”.

Trong khi cho rằng ngài không chắc các phòng ban trong thánh bộ mới của ngài sẽ được tổ chức ra sao, tuy nhiên về điểm này, ngài mong ước mọi phó thư ký của ngài đều là giáo dân. “Tôi hoạt động cho giới giáo dân và gia đình, nên mong có những người đã lập gia đình tâm sự với tôi, và các thành viên trong các gia đình kể cho tôi về đời sống gia đình và hôn nhân. Họ là những người đang sống thực tại của những điều ấy. Còn tôi là linh mục và không bao giờ lập gia đình. Giáo dân chiếm 99% số người trong Hội Thánh. Họ cần có quyền ăn nói. Tôi tin điều này cũng dành cho phụ nữ nữa. Tôi đoan chắc giáo dân nên được tham gia vào việc điều hành Giáo hội, và hành chánh không có nghĩa là tài chánh. Tôi muốn nói đến mọi phương diện trong đời sống Hội Thánh.

Phụ nữ mang lại một cái nhìn độc đáo cho nhiều vấn đề, Đức Farrell tiếp tục phát biểu. Đây là điều tôi đã học hiểu rất sớm qua việc gặp gỡ các hội đồng mục vụ. Có thể tôi đã nhìn các sự việc theo cách của văn phòng giám mục. Tuy nhiên họ đã thấy vấn đề hoàn toàn khác hẳn với việc sống thực tại hằng ngày. Tôi nghĩ rằng nhiều lần trong các giáo phận, các chức trách đưa ra các đề án tuyệt vời và các kế hoạch mục vụ đẹp đẽ để thực hiện những sự việc khác nhau. Tuy vậy, điều ấy hợp với thực tế? Và – để dùng từ kinh doanh – phải chăng điều đó có thể “chào bán”được trong cộng đồng?"

Đức Hồng y cũng mời gọi tạo nhiều cơ hội tốt hơn để huấn luyện đức tin cho giáo dân đã trưởng thành, sau khi họ đã theo học các khóa giáo lý cơ bản. “Tôi muốn nhấn mạnh nhiều đến việc đào tạo giáo dân ở mọi cấp độ. Tôi thiết nghĩ các Hội đồng Giám mục cần tham gia nhiều hơn vào việc xúc tiến giáo dục cho giáo dân. Các bạn nghĩ đến các giáo xứ tại Hoa Kỳ. Chúng tôi có nhiều chương trình giáo dục đức tin cho trẻ em, cho thanh niên. Tuy vậy, chúng tôi không nhất thiết tập trung vào hết mọi giới trong giáo xứ.

Điều ấy được thấy rõ ràng như một ngọn gió cực mạnh, một phong trào lớn tại Hoa Kỳ, quê hương của tôi. Giờ đây, điều đó không có nghĩa là không diễn ra. Quả thật, nó đang diễn ra trong nhiều giáo phận. Nhưng có lẽ tôi muốn nói rằng chúng tôi quan tâm đến giáo dục trẻ em về đức tin nhiều hơn. Để một khi chúng đạt đến một độ tuổi nhất định, chúng có thể sống tự lập được”.

"TÔI VẪN PHẢI TỰ VÉO MÌNH"

Đức Hồng y Farrell nhận định việc bổ nhiệm ngài làm Bộ trưởng tại một thánh bộ ở Rome cũng như làm Hồng y mới đây nhất, là một sự bất ngờ hoàn toàn. “Tôi đã hoàn toàn sửng sốt và cảm thấy mình quá hèn mọn trước toàn bộ sự kiện này. Tôi vẫn phải tự véo mình. Điều này không đúng. Hẳn không phải tôi. Không phải Kevin Farrell chứ”. Được hỏi có biết tại sao Đức Phanxicô đã chọn ngài để đến Roma, Đức Farrell trả lời: “Tôi không rõ, nhưng rất mong được biết. Tôi đã nói với Đức Thánh Cha, “Sao ngài đã cất nhắc con? Đức Phanxicô chỉ mỉm cười”. Đức Hồng y nói về buổi tiếp kiến vừa qua với Đức Thánh Cha, “Tôi đã gặp ngài tại buổi triều yết. Tuy thế, các bạn biết rõ các buổi tiếp kiến ấy như thế nào: Đức Phanxicô gặp 20, 30 giám mục và bắt tay họ. Hơn nữa, trước đây tôi chưa từng bao giờ gặp Đức Thánh Cha. Tôi bị choáng ngợp”. Đức Hồng y giải thích là đã nhận được cú điện thoại báo về công việc mới của mình: “Việc Đức Giáo hoàng gọi tôi trên điện thoại, tôi không thể tin nổi. Đến bây giờ tôi vẫn không tin có điều đó, nhưng nó đã diễn ra. Thế là tôi có mặt tại đây. Tôi không thể từ chối”.

Được hỏi Đức Hồng y nghĩ rằng Đức Thánh Cha cần gì nhất từ phía các Hồng y, Đức Farrell trả lời: “Rất trung thực mà nói, tôi chưa bao giờ nghĩ đến điều ấy”.

“Theo tôi, tôi mong phục vụ Dân Chúa và Đức Thánh Cha càng nhiều đến mức có thể”, Đức Hồng y nhận định. Ngài nghĩ đến điều này trong khi phục vụ tại Washington, ngài đã chứng kiến công việc của các Hồng y như Đức James Hickey, Đức Theodore McCarrick và Đức Donald Wuerl.

“Tôi nghĩ đây là một nghĩa vụ tuyệt vời mà một Hồng y phải hoàn thành. Nhưng trước hết, họ phải là người giảng dạy và tôi tớ phục vụ Dân Chúa. Tôi luôn nghĩ đến trách nhiệm này dành cho vị Giám mục và cả Hồng y nữa”.

 VIẾT HIỆP