Thứ tư tuần 21 thường niên.

"Các ngươi là con cháu những kẻ đã giết các tiên tri".

Lời Chúa: Mt 23, 27-32

Khi ấy, Chúa Giêsu phán rằng: "Khốn cho các ngươi, hỡi những luật sĩ và biệt phái giả hình: vì các ngươi giống như mồ mả tô vôi, bên ngoài có vẻ tốt đẹp, nhưng bên trong đầy xương kẻ chết và mọi thứ dơ nhớp. Các ngươi cũng thế, bên ngoài, các ngươi có vẻ là người công chính, nhưng bên trong, các ngươi đầy sự giả hình và gian ác. Khốn cho các ngươi, hỡi những luật sĩ và biệt phái giả hình, các ngươi xây đắp phần mộ các tiên tri, trang hoàng mồ mả những người công chính, và các ngươi nói rằng: "Nếu chúng tôi sống thời cha ông chúng tôi, ắt chúng tôi không thông đồng với các ngài trong việc đổ máu các tiên tri". Vì thế, các ngươi tự chứng thực các ngươi là con cháu những kẻ đã giết các tiên tri. Vậy các ngươi cứ đong cho đầy đấu của cha ông các ngươi".

SUY NIỆM 1: Kết án tội giả hình

Bài Tin Mừng hôm nay ghi lại hai lời kết án nữa của Chúa Giêsu chống lại các Luật sĩ và Biệt phái.

Với lời kết án thứ sáu, Chúa Giêsu ví các Luật sĩ và Biệt phái như những mồ mả tô vôi, bên ngoài có vẻ đẹp, nhưng bên trong thì đầy xương người chết và đủ mọi thứ ô uế. Tại Palestina, người dân có thói quen quét vôi trắng các mồ mả, nhất là vào dịp lễ Vượt Qua, để người ta có thể nhận ra và tránh xa khỏi bị nhơ uế ngăn trở cho việc phụng tự. Vẻ đẹp bên ngoài của các mồ mả che dấu thực tại ghê tởm bên trong. Cũng vậy, các Luật sĩ và Biệt phái bên ngoài xem ra là những người công chính, nhưng bên trong thì đầy sự giả hình và tội ác; việc họ giữ luật cách nghiêm nhặt chỉ là tấm màn che đậy một đời sống tương phản với những điểm cốt yếu của Lề Luật Thiên Chúa, đó là sự công bình, lòng bác ái và trung tín.

Trong lời kết án thứ bẩy, Chúa Giêsu tố cáo sự giả hình của các Luật sĩ và Biệt phái: họ xây mồ cho các tiên tri và sửa sang phần mộ những kẻ mà cha ông họ đã sát hại; họ than trách tội ác của cha ông họ trong quá khứ và tự phụ rằng nếu sống vào thời tổ tiên, họ sẽ không hành động như thế; nhưng họ quên rằng họ là con cháu của những kẻ đã sát hại các tiên tri, và giờ đây họ đang đi vào con đường đó bằng việc mưu hại Ngài.

Chúa Giêsu cũng chờ đợi nơi mỗi người chúng ta những thành quả tốt đẹp của việc cải hóa tâm hồn, nếu không, chúng ta cũng sẽ phải lãnh nhận số phận như các Luật sĩ và Biệt phái: cây khô sẽ bị chặt đi và bị ném vào lửa đời đời. Xin Chúa giải thoát chúng ta khỏi sự giả hình, khỏi tính ích kỷ và tự mãn. Xin cho chúng ta khiêm tốn nhận mình tội lỗi và thành tâm trở về với Chúa.

(Trích trong ‘Mỗi Ngày Một Tin Vui’)

SUY NIỆM 2: Xét lại đời sống mình (Mt 23,27-32)

Lời trách của Chúa Giêsu gọi các văn sĩ và những người biệt phái Pharisiêu sống giả hình như những mả tô vôi thật là rõ ràng và thức tỉnh chúng ta hãy xét lại đời sống của mình. Tục lệ của dân Do Thái Palestine thời Chúa Giêsu là sơn mồ mả bằng màu vôi trắng để cho người khác dù ở xa cũng có thể nhận ra dễ dàng và dừng lại đàng xa để khỏi bị nhiễm ô uế.

Hình ảnh cái mả tô vôi trắng làm cho mỗi người chúng ta hiểu sâu xa hơn về sự giả hình. Giả hình là một thái độ gán cho mình điều tốt mà thật ra mình không có hay không làm. Bên ngoài chúng ta chứng tỏ mình là người tuân giữ luật Chúa nhưng bên trong tâm hồn thì lại tích chứa những điều xấu xa không như là những mệnh lệnh của Chúa đòi hỏi.

Nhìn về kinh nghiệm sống của mình, chúng ta có thể cảm nghiệm được tầm mức của những lời kết án của Chúa không phải như là chuyện đã qua của thời quá khứ nhưng có liên quan đến mỗi người chúng ta hôm nay, chúng ta có che giấu những tội lỗi tật xấu của mình bằng những tấm kịch cho qua lúc. Chỉ có phương thế duy nhất để tránh những lời kết án trên của Chúa là sự thật lòng ăn năn trở lại, là khiêm tốn và can đảm bỏ đi những mặt nạ mà chúng ta quen mang từ trước đến nay. Chúng ta đừng trở thành những người chỉ có danh hiệu là Kitô mà kỳ thực là những con người xa lìa Chúa. Chúng ta đừng sống theo ảo tưởng của những lời khen tặng của kẻ khác mà tưởng mình là kẻ chi chi, nhưng hãy ý thức rõ về thân phận tội lỗi của mình và khiêm tốn xin Chúa thứ tha.

Lạy Cha,

Chúng con chúc tụng Cha, Ðấng ngự trên trời, vì đã giải thoát chúng con khỏi làm nô lệ cho tội lỗi và sự chết nhờ qua cuộc tử nạn và phục sinh của Chúa Giêsu Kitô, Con Cha. Xin Cha hãy đổ tràn ân sủng tình yêu của Cha trong tâm hồn chúng con ngõ hầu chúng con biết đáp lại những ơn soi sáng của Cha một cách chân thành.

Lạy Cha, xin giải thoát chúng con khỏi sự giả hình.

(Trích trong ‘Mỗi Ngày Một Tin Vui’)

SUY NIỆM 3: Mồ mả quét vôi

Đức Giêsu nói: “Khốn cho các ngươi, hỡi các kinh sư và người Pha-ri-sêu giả hình! Các ngươi giống như mồ mả tô vôi, bên ngoài có vẻ đẹp, nhưng bên trong thì đầy xương người chết và đủ mọi thứ ô uế.” (Mt. 23, 27)

Một lần nữa, Đức Giêsu tiếp tục nhấn mạnh cái hố sâu giữa thực chất của hữu thể và cái ảo ảnh. Tư tưởng này được soi sáng bằng một hình ảnh khá kinh khủng.

Hằng năm, trước mấy ngày lễ Vượt qua, người Do-thái quét vôi những mồ mả của họ. Chính là để thấy rất rõ và tránh động đến mồ mả sợ bị dơ, lỗi phạm đến luật trong sạch. Quét vôi trắng phản chiếu ánh mặt trời lấp loáng không che giấu được đống hôi thối bên trong nấm mồ.

Thánh ý Thiên Chúa

Mồ mả, đó là hình ảnh biệt phái, cũng là hình hài chúng ta. Những ảo ảnh bên ngoài về công bình không thể che lấp sự độc ác bên trong. Tất cả cái hiện thấy bên ngoài chỉ là lừa gạt, giả hình người ta có thể tự lừa dối mình, mình sống theo thánh ý Thiên Chúa nếu chỉ lo lắng theo nghĩa đen, thay vì sống sâu sa tận thâm tâm tinh thần.

Thiên Chúa làm sống lại rất nhiều ngôn sứ, nhiều người công chính giữa lòng dân tộc. Ngài không ngừng gửi các ông đến, trao cho các ông loan báo sứ điệp của Ngài cho đến tận ngày nay nữa. Nhưng người ta lờ đi, liệng bỏ đi.

Luôn luôn có giả hình lộ dạng qua những hành động của biệt phái và của chúng ta. Kẻ giả hình cứ tưởng mình tốt hơn cha ông mình, tưởng mình là người công chính khi sơn phết mồ mả người xưa. Đó là sự ngộ nhận. Một ngộ nhận đáng sợ về tình trạng riêng của mình! Ta có thể tự hỏi những ảo tưởng đó không có ở các Kitô hữu chăng? Nếu nhìn lại những trang sử đen tối của Giáo Hội, Kitô hữu chúng ta chẳng khá hơn gì cha ông mình.

Cũng thật đáng hổ thẹn khi nhìn lại trang sử Giáo Hội của chúng ta hiện nay và cũng đáng hổ thẹn khi lên án tất cả mọi cái xảy ra vì lấy cớ giả dối là phải trung thành với truyền thống.

Cần phải đặt lại lịch sử và chiêm ngắm các vị thánh đã sống trong thời buổi bi thảm của lịch sử, sẽ thấy được các Ngài đã phải hoàn toàn vâng phục những quyền bính yếu đuối đến chừng nào.

JM
 

SUY NIỆM 4

« Khốn cho các ngươi, hỡi các kinh sư và người Pha-ri-sêu đạo đức giả! ». Trong chương 23 của sách Tin Mừng theo thánh Mát-thêu, Đức Giê-su nói tới bảy lần như vậy (c. 13.15.16.23.27 và 29): bài Tin Mừng hôm kia ba lần, bài Tin Mừng hôm qua hai lần và bài Tin Mừng hôm nay hai lần còn lại. Chúng ta có thể coi đó là căn bệnh “đạo đức giả” hay “giả hình” với những biểu hiện khác nhau, cần được làm rõ để được chữa lành, không phải chỉ của những kinh sư và người Pha-ri-sêu, nhưng của loài người và từng người chúng ta.

1. Biểu hiện thứ sáu và thứ bảy

Bệnh “giả hình” mà Đức Giê-su nói tới không theo nghĩa chúng ta thường hiểu, nhưng là một thứ bệnh có nhiều biểu hiện phức tạp, khó nhận ra. Trong bài Tin Mừng của ngày thứ hai và thứ ba vừa qua (Mt 23, 13-26), Đức Giê-su đã mặc khải năm biểu hiện của bệnh “giả hình”. Sau đây là biểu hiện thứ sáu và thứ bảy, được Đức Giê-su nêu ra trong bài Tin Mừng hôm nay.

Biểu hiện thứ sáu. Đức Giê-su nói: “Các người giống như mồ mả không có gì làm dấu, người ta giẫm lên mà không hay”. Có lẽ đây là lời nặng nề nhất của Đức Giê-su dành cho các kinh sư và người Pha-ri-sêu, để mặc khải cho họ căn bệnh hiểm nghèo chết người.

Theo đó, họ chỉ có vẻ bề ngoài, nhưng không ai biết, bên trong toàn là chết chóc, ô uế, thối tha; giống ngài nói trong bài Tin Mừng hôm qua: “Bên ngoài chén dĩa, thì các người rửa sạch, nhưng bên trong các người thì đầy những chuyện cướp bóc gian tà”. Lời này sẽ ứng nghiệm, khi họ căm giận Đức Giê-su, gài bẫy, lập mưu để bắt và loại trừ ngài.

Biểu hiện thứ bảy. Những người kinh sư và những người Pha-ri-sêu tôn vinh các ngôn sứ và những người công chính, bằng cách xây lăng mộ cho các vị. Ngang qua hành động này, họ mặc nhiên nhìn nhận sai lầm của tổ tiên: “Nếu như chúng ta sống vào thời của tổ tiên, hẳn chúng ta đã không thông đồng với các ngài mà đổ máu các ngôn sứ.”

Tuy nhiên, trong thực tế, họ cứ hành động giống như tổ tiên, khi bách hại các ngôn sứ của thời đại mình, ngôn sứ Gioan Tẩy Giả, và Ngôn Sứ của mọi ngôn sứ, là chính Đức Giê-su. Vì thế, Đức Giê-su nói: “các ngươi đổ thêm cho đầy đấu tội của tổ tiên các ngươi”. Như thế, họ không còn là “con cháu của tổ tiên Israel” theo nghĩa cao quí nhất, nhưng là con cháu của những kẻ giết người!

2. Chân dung người “giả hình”

Ứng với bảy lần Đức Giê-su lên tiếng gọi: “Hỡi các kinh sư và người Pha-ri-sêu giả hình!”, Người nêu ra bảy cách ứng xử cụ thể của họ. Như thế, ngang qua bảy cung cách này, chúng ta có thể phác họa ra một chân dung hoàn chỉnh về sự giả hình của loài người chúng ta thuộc mọi thời.

• Người giả hình là người, một đàng, có sự hiểu biết hơn người về Nước Trời, nhưng đàng khác, lại không muốn vào; và vì mình không được hưởng, nên không ai được quyền hưởng.
• Người giả hình là người, một đàng nhiệt thành đi tìm bổn đạo mới, nghĩa là đưa người ta về với Đức Chúa, nhưng đàng khác, bắt người ta lệ thuộc vào mình, vào những quan niệm, những hệ tư tưởng, những lí thuyết, những nguyên tắc lệch lạc của mình.
• Người giả hình là người, một đàng tuyên xưng Đức Chúa là cùng đích, và dạy mọi người phải yêu mến trên hết mọi sự, nhưng đàng khác, lại sống và dạy người khác coi trọng phương tiện hơn cả Đức Chúa, chẳng hạn đền thờ, bàn thờ, của lễ…
• Người giả hình là người, một đàng thi hành lề luật thật hoàn hảo, nhất là những luật mang lại cho mình vinh quang, danh dự, tiếng tốt với nhưng người có quyền có thế, nhưng đàng khác, lại bỏ qua công lý và lòng nhân, nghĩa là tương quan với tha nhân, bỏ qua lòng thành tín, nghĩa là tương quan với Thiên Chúa.
• Người giả hình là người, một đàng thi hành thật chặt chẽ những nghi thức thanh tẩy, nhưng đàng khác, trong lòng « đầy những chuyện cướp bóc và ăn chơi vô độ ».
• Người giả hình là người, một đàng họ có một vẻ bề ngoài thật tôn nghiêm, đoan trang và đáng kính, nhưng đàng khác, bên trong toàn là chết chóc, ô uế, thối tha.
• Người giả hình là người, một đàng nhận ra sự sai lầm của các thế hệ trước, nhưng đàng khác, lại tiếp tục hành động sai lầm như thế và có khi còn phạm những sai lầm nghiêm trọng hơn.

3. Chữa lành bằng “Cây Thuốc Thập Giá”

Nhưng Đức Giêsu, với tư cách là thầy thuốc, Ngài không chỉ chuẩn bệnh, nhưng con chữa bệnh nữa. Ngài chữa lành căn bệnh sống theo vẻ bề ngoài của chúng ta không chỉ bằng lời mặc khải, nhưng còn bằng chính cách sống của Ngài với con người và Thiên Chúa Cha, một cách sống hướng tới mầu nhiệm Vượt Qua.

Thật vậy, như con rắn đồng xưa (x. Ds 21, 4-9), ai nhìn lên Đấng chịu đóng đinh trên Thánh Giá, thì sẽ được chữa lành (x. Ga 3, 13-17), chữa lành khỏi sức mê hoặc của vẻ bề ngoài, nghĩa là của căn bệnh “đạo đức giả” hay “giả hình”. Bởi vì, Thập Giá là biểu tượng của công lí hay công chính của loài người, nhưng hoàn toàn chỉ có vẻ bề ngoài. Như thế, phương thuốc tận cùng của Ngài để chữa lành chúng ta, chính là Thập Giá, nơi đó, vẻ bề ngoài của ngài không còn là gì nữa: thân xác, y phục, danh dự, sự nghiệp, sự sống… Nhưng chính lúc đó đức công chính thần linh của Người lại trở nên sáng tỏ nhất, khuôn mặt tình yêu và thương xót của Thiên Chúa trở nên rạng ngời nhất.

                                                          * * *
Gian dối, nghĩa là đạo đức giả, là thứ tội dựa vào vẻ bề ngoài : nó tách biệt vẻ bề ngoài ra khỏi sự thực ; nó tách chữ viết của Lề Luật ra khỏi tinh thần của Lề Luật để sử dụng Lề Luật cho sự dữ (x. 2 Cr 3, 6).

Gian dối được hiểu như trên, giúp chúng ta nhận ra cách hành xử của Satan trong lịch sử loài người, vốn hội tụ nơi Thập Giá của Đức Kitô và bị làm cho phải lộ nguyên hình. Thật vậy, nơi Thập Giá, Satan đem lại cho ý muốn hủy diệt của nó vẻ bề ngoài công chính của Lề Luật. Tất cả những ai đi với Satan đều làm như thế. Satan phô bày hình dạng bên ngoài hay tính khả giác của sự thiện. Tôi tớ của Satan cũng làm như thế.

Satan sẽ rơi vào chính cái bẫy của nó. Thật vậy, Thiên Chúa mang lại cho sự thánh thiện của thân thể Đức Kitô vẻ bề ngoài của sự bất chính, bởi vì thân thể thánh thiện này sẽ giống như thân thể của một người bị chết phơi thây vì sự bất chính của mình, như là một tội nhân chết trên giá treo cổ, nơi của « công lý », vốn thu hút loài người chúng ta ; bởi vì tội và sự tan nát thể xác đi đôi với nhau. Đó chính là nơi hẹn gặp mà các Thánh Vịnh nêu ra một cách thật rõ ràng.
Vẻ bề ngoài tương ứng với vẻ bề ngoài : một bên là vẻ bề ngoài công chính nơi Satan, còn bên kia là vẻ bề ngoài bất chính nơi Đức Giêsu, người bị lên án chết. Vì Thiên Chúa làm cho Con của Ngài xuất hiện: « Giống như thân xác tội lỗi » (Rm 8, 3): « Đấng chẳng hề biết tội là gì, thì Thiên Chúa đã biến Người thành hiện thân của tội lỗi vì chúng ta, để làm cho chúng ta nên công chính trong Người» (2 Cr 5, 21). Thực vậy, Đức Kitô đã cứu chúng ta bằng cách: Chính Người trở nên đồ bị nguyền rủa, vì có lời chép: « Đáng nguyền rủa thay mọi kẻ bị treo trên cây gỗ! » (Gl 3, 13)

Satan ở vào chỗ của Kẻ Tố Cáo, Thiên Chúa nơi Con của Ngài là Đức Giêsu-Kitô, ở vào chỗ của người bị cáo. Satan ở vào chỗ của công lý, bởi lẽ nó sử dụng vặn vẹo Lề Luật, vốn là điều tốt đẹp, đúng đắn và thánh thiện (x. Rm 7, 12), và Thiên Chúa ở vào chỗ của tội lỗi, bởi lẽ khi sai Con của mình đến, Thiên Chúa đã đồng hóa Ngài với tội (x. Rm 8, 3). Vậy là vẻ bề ngoài tương ứng với vẻ bề ngoài, nhưng vấn đề ở đây là nhìn thấy hơn là suy luận : nơi Đức Giêsu, chúng ta hãy nhìn ra Đấng, tương hợp hoàn toàn với một bệnh nhân bị lên án, và với một tội nhân bị xử phạt.

* * *

Tại sao và làm thế nào cái nhìn có thể cứu được ? Thánh Gioan nhắc lại chuyện rắn độc cắn dân chúng trong thời gian ở sa mạc (x. Ga 3, 14). Môsê khi đó đã treo một con rắn lên cột gỗ và ai nhìn lên nguyên nhân gây ra cái chết được phô bày ra đó, thì được chữa lành.

Loài người chúng ta bị bệnh bởi những vẻ bề ngoài, bởi những gian dối công chính, bởi những hình ảnh sai lầm về Thiên Chúa, bởi sự thánh thiện hay bác ái ảo tưởng ; khi chúng ta nhìn thấy tất cả những vẻ bề ngoài này bị dập tắt và chết đi trên Thập Giá của Đức Kitô, đó chính là điều chữa lành chúng ta và trả lại cho chúng ta cái nhìn lành mạnh. Hình dạng thật sự của Sự Dữ được phô bày ra trên vẻ bề ngoài nát tan của Sự Thiện chữa lành chúng ta.

Lm Giuse Nguyễn Văn Lộc