Thứ ba tuần 3 Mùa Chay.

Thứ ba tuần 3 Mùa Chay.

“Nếu mỗi người trong chúng con không tha thứ cho anh em, thì Chúa Cha cũng không tha thứ cho chúng con”.

Lời Chúa: Mt 18, 21-35

Khi ấy, Phêrô đến thưa cùng Chúa Giêsu rằng: “Lạy Thầy, khi anh em xúc phạm đến con, con phải tha thứ cho họ mấy lần? Có phải đến bảy lần không?”

Chúa Giêsu đáp: “Ta không bảo con phải tha đến bảy lần, nhưng đến bảy mươi lần bảy. Về vấn đề này, thì Nước Trời cũng giống như ông vua kia muốn tính sổ với các đầy tớ. Trước hết, người ta dẫn đến vua một người mắc nợ mười ngàn nén bạc. Người này không có gì trả, nên chủ ra lệnh bán y, vợ con và tất cả tài sản của y để trả hết nợ. Người đầy tớ liền sấp mình dưới chân chủ và van lơn rằng: “Xin vui lòng cho tôi khất một kỳ hạn và tôi sẽ trả cho ngài tất cả”. Người chủ động lòng thương, trả tự do và tha nợ cho y. Khi ra về, tên đầy tớ gặp một người bạn mắc nợ y một trăm bạc. Y tóm lấy, bóp cổ mà nói rằng: “Hãy trả nợ cho ta”. Bấy giờ người bạn sấp mình dưới chân và van lơn rằng: “Xin vui lòng cho tôi khất một kỳ hạn, tôi sẽ trả hết nợ cho anh”. Y không nghe, bắt người bạn tống giam vào ngục, cho đến khi trả nợ xong. Các bạn y chứng kiến cảnh tượng đó, rất khổ tâm, họ liền đi thuật với chủ tất cả câu truyện. Bấy giờ chủ đòi y đến và bảo rằng: “Tên đầy tớ độc ác kia, ta đã tha hết nợ cho ngươi, vì ngươi đã van xin ta; còn ngươi, sao ngươi không chịu thương bạn ngươi như ta đã thương ngươi?” Chủ nổi giận, trao y cho lý hình hành hạ, cho đến khi trả hết nợ.

Vậy Cha Ta trên trời cũng xử với các con đúng như thế, nếu mỗi người trong các con không hết lòng tha thứ cho anh em mình”.

SUY NIỆM 1: Tha thứ

Tha thứ đến 7 lần, đó là tha thứ theo đúng công bằng của lề luật, của lý luận con người. Nhưng Chúa Giêsu còn đi xa hơn bằng cách nói: tha thứ cho đến 70 lần bẩy.

Trong dụ ngôn người đầy tớ mắc nợ, người này xin chủ chờ thêm thời gian nữa anh sẽ trả hết, nhưng chủ đã tha luôn cả số nợ. Thế mà anh đã không hành xử như vậy đối với người bạn chỉ mắc nợ anh một trăm bạc. Chúa Giêsu đã đưa ra bài học từ dụ ngôn này: “Cha Ta trên trời sẽ xử với các người như thế nếu mỗi người trong các ngươi thật lòng tha thứ cho anh em mình”.

Chúng ta hãy kiểm điểm xem chúng ta đã sống thế nào về điều chúng ta thường cầu nguyện: “Xin Cha tha nợ chúng con như chúng con cũng tha kẻ có nợ chúng con”. Về vấn đề này tác giả tập sách Đường Hy Vọng đã chia sẻ như sau:

“Tính phê bình chỉ trích là một trở ngại lớn cho đời sống siêu nhiên. Chỉ tiêu cực phàn nàn kẻ khác, con quấy rầy họ, và muôn đắng cay trong lòng con. Va chạm người khác là sự thường. Sống trong một xã hội không va chạm nhau chỉ có thể là Thiên đàng. Một hòn đá nhờ va chạm mà bóng láng hơn, sạch đẹp hơn. Phàn nàn là bệnh dịch hay lây, triệu chứng là bi quan, mất bình an, nghi ngờ, mất nhuệ khí kết hiệp với Chúa. Bác ái không chỉ có yêu thương và tha thứ. Bác ái là cả một hành động để tạo bầu khí mới giữa cộng đồng xã hội, quốc gia và quốc tế, biến thế giới của thú vật nên thế giới của con người, biến thế giới của con người nên thế giới của con Chúa. Chỉ giây phút hiện tại là quan trọng. Đừng nhớ ngày hôm qua của anh em để chỉ trích. Đừng nhớ ngày hôm nay của con để khóc lóc, nó đã vào dĩ vãng. Đừng nhìn ngày mai của con để bi quan, nó còn trong tương lai. Giao quá khứ cho lòng nhân từ của Thiên Chúa, giao tương lai cho sự quan phòng của Ngài và giao tất cả cho tình yêu Chúa”.

Xin Chúa hướng dẫn chúng ta trên con đường canh tân cuộc sống đức tin và đức ái. Xin Chúa ban cho chúng ta mỗi ngày được nên giống Chúa hơn để xây dựng hoà bình và hoà hợp trong môi trường chúng ta sống.

(Trích trong ‘Mỗi Ngày Một Tin Vui’)

SUY NIỆM 2: Tha thứ vô bờ

Bấy giờ ông Phê-rô đến gần Đức Giê-su mà hỏi rằng: “Thưa Thầy, nếu anh em con cứ xúc phạm đến con, thì con phải tha đến mấy lần? Có phải đến bảy lần không?” Đức Giê-su đáp: “Thầy không bảo là đến bảy lần, nhưng đến bảy mươi lần bảy.” (Mt. 18, 21-22)

Khi Phê-rô hỏi: “Nếu anh em cứ xúc phạm đến con, thì con phải tha thứ mấy lần? Có phải bảy lần không”. Thế là ông tốt lắm rồi. Ông đã vượt mức luật cũ: “Mắt đền mắt, răng đền răng”. Còn chúng ta, có ai đã tha thứ đến bảy lần chưa?

Những trường phái Rabbi đã định mức tha thứ thế nào? Tha cho vợ mấy lần, cho con cái, cho anh chị em mấy lần? Họ cãi nhau xem phải ấn định mấy lần, phải tha thứ, luật của trường phái nào mới đúng? Nhưng Đức Giê-su không đứng đầu trường phái nào, với Người, không có mức nào hết, vì Người không tự đóng khuôn vào khu vực số lượng nhiều hay ít. Chúng ta muốn được Thiên Chúa tha thứ vô cùng thì chúng ta phải biết tha thứ không tính toán.

Khi bạn tha thứ, bạn đừng nhìn vào sức nặng của xúc phạm, nhưng hãy nhìn vào Thiên Chúa và nhìn lại cuốn sổ ghi lỗi của bạn. Chỉ có kẻ vô tội mới được phép luận tội và tha thứ thôi. Tất cả chúng ta đều là kẻ có tội và được thương xót tha thứ, cho nên chúng ta đo lòng thương xót của mình đối với kẻ có nợ chúng ta là tự phụ. Chúng ta cần nhớ bài học này: Theo đức tin, trước nhất chúng ta phải luôn luôn nhìn lên Chúa trước khi xét đoán anh em mình, và lúc đó chúng ta sẽ được đầy lòng nhân hậu khoan dung êm ái và yêu thương.

Lời của Đức Giê-su ban đầu có vẻ kỳ dị, nhưng nhìn kỹ, thì thấy khôn ngoan biết bao … Trong thế giới pháp chế trói buộc nặng nề này, không còn quan tâm đến con tim, thì tốt lành biết bao khi được nghe những bài diễn văn về lòng thương yêu tha thứ.

J.G

Suy niệm 3:

“Tôi viết cho anh, người bạn vào giây phút cuối của đời tôi… 
Vâng, tôi cũng xin nói với bạn tiếng Cám ơn và lời Vĩnh biệt này… 
Ước gì chúng ta, những người trộm lành hạnh phúc, 
được thấy nhau trên Thiên đàng, nếu Thiên Chúa muốn, 
Người là Cha của hai chúng ta.” 
Đây là những câu cuối trong di chúc của cha Christian de Chergé, 
tu viện trưởng của một đan viện khổ tu ở Tibhirine, nước Algérie, châu Phi. 
Cha viết những câu này vào cuối năm 1993 cho một người nào đó sẽ giết mình. 
Ngày 21-5-1996, cha đã bị nhóm Hồi giáo vũ trang chặt đầu 
cùng với sáu tu sĩ khác trong đan viện. 
Cha Christian gọi kẻ sẽ giết mình là bạn, chứ không phải là kẻ thù hay sát nhân. 
Cha coi mình cũng là tên trộm lành chẳng khác gì anh ta, cũng cần được tha thứ. 
Cha chỉ mong gặp lại anh ta trên Thiên đàng, 
vì cả hai đều là con, cùng được tha vì được yêu bởi Thiên Chúa. 
Dụ ngôn hôm nay hẳn đã ảnh hưởng đến suy nghĩ của cha Christian. 
Có hai người mắc nợ, cả hai đều là đầy tớ của cùng một ông chủ. 
Một người mắc nợ ông chủ một món nợ cực lớn, mười ngàn yến vàng. 
Một người mắc nợ đồng bạn mình một món nợ nhỏ, một trăm quan tiền, 
mà người đồng bạn ấy lại chính là người đang mắc nợ ông chủ. 
Cả hai đều không trả nổi và năn nỉ xin hoãn. 
Ông chủ chạnh lòng thương tha luôn món nợ cho người thứ nhất. 
Nhưng người này lại dứt khoát không chịu hoãn lại cho người thứ hai. 
Anh ta đã tống bạn mình vào ngục. 
“Đến lượt ngươi, ngươi lại không phải thương xót người đầy tớ đồng bạn 
như chính ta đã thương xót ngươi sao?” (c. 33). 
Lòng thương xót tha thứ của Thiên Chúa như dòng suối chảy vào đời tôi. 
Thương xót tha thứ chính là để cho dòng suối ấy chảy đi, 
chảy đến với người xúc phạm đến tôi nhiều lần trong ngày. 
Tôi tha bằng chính sự tha thứ mà tôi đã nhận được từ Thiên Chúa. 
Không tha là giữ dòng suối đó lại, và biến nó thành ao tù. 
Không tha là đánh mất cả những gì mình đã nhận được. 
Người mắc nợ ông chủ nhiều, đã được tha một cách quảng đại bất ngờ, 
nhưng sự tha thứ đó đã bị rút lại. 
Chỉ ai biết cho đi sự tha thứ mới giữ lại được nó cho mình. 
Chúng ta đều là người mắc nợ và đều là đầy tớ của Thiên Chúa. 
Tôi nợ Chúa nhiều hơn anh em tôi nợ tôi gấp bội. 
Sống với nhau tránh sao khỏi có lúc thấy mình bị xúc phạm. 
Chỉ tha thứ mới làm cho tôi đi vào được trái tim của Thiên Chúa nhân hậu. 
Chỉ tha thứ mới làm tôi được nhẹ lòng, và người kia được giải thoát. 

Cầu nguyện :

Lạy Thiên Chúa, đây lời tôi cầu nguyện: 
Xin tận diệt, tận diệt trong tim tôi 
mọi biển lận tầm thường. 
Xin cho tôi sức mạnh thản nhiên 
để gánh chịu mọi buồn vui. 
Xin cho tôi sức mạnh hiên ngang 
để đem tình yêu gánh vác việc đời. 
Xin cho tôi sức mạnh ngoan cường 
để chẳng bao giờ khinh rẻ người nghèo khó, 
hay cúi đầu khuất phục trước ngạo mạn, quyền uy. 
Xin cho tôi sức mạnh dẻo dai 
để nâng tâm hồn vươn lên khỏi ti tiện hằng ngày. 
Và cho tôi sức mạnh tràn trề 
để âu yếm dâng mình theo ý Người muốn. Amen. 
R. Tagore 
(Đỗ Khánh Hoan dịch) 
 

Lm. Ant. Nguyễn Cao Siêu SJ.

SUY NIỆM

Nội dung bản văn Tin Mừng được sắp xếp theo cấu trúc song song đối xứng như sau:

A (c. 21-22): Tha thứ. Chúa mời gọi thánh Phê-rô không chỉ tha thứ bảy lần nhưng bảy mươi lần bảy.

B (c. 23-34): Dụ ngôn “Đức Vua và người đầy tớ độc ác”. Được Đức Vua chạnh lòng thương xóa nợ mười ngàn yến vàng, nhưng người đầy tớ này lại đi xiết nợ một trăm quan tiền với người bạn của mình.

A’ (c. 35): Tha thứ. Cha Trên Trời sẽ đối xử với chúng ta “như thế”, nghĩa là như dụ ngôn diễn tả. Thiên Chúa tha cho chúng ta những món nợ không lồ, để chúng ta cũng biết tha cho nhau những món nợ nhỏ bé.

*  *  *

Nếu chúng ta gặp khó khăn trong nỗ lực sống lời mời gọi “tha thứ bảy mươi lần bảy” của Đức Giê-su, thì chính kinh nghiệm đích thân được tha thứ, mà dụ ngôn diễn tả, sẽ mở rộng con tim của chúng ta để cũng có thể tha thứ cho nhau đến vô hạn. Nếu không, chúng ta sẽ tự làm cho mình trở thành bất xứng với ơn tha thứ đã nhận được hay với ơn tha thứ mà chúng ta xin Chúa thương ban cho chúng ta mỗi ngày với Kinh Lạy Cha: “Xin tha nợ chúng con, như chúng ta con cũng tha kẻ có nợ chúng con”.

1. Từ “bảy lần” đến “bảy mươi lần bảy” (c. 21-22)

Trước hết, chúng ta hãy chú ý con số đầu tiên, là con số bảy. Tại sao lại là bảy? Bởi vì con số bảy đối với người Do Thái cũng giống như con số chín của chúng ta: bảy là hoàn hảo rồi; còn chúng ta, chín “nút” là chắc ăn! Chúng ta phải thán phục thánh Phêrô, vì ngài sẵn sàng tha thứ cho người anh em xúc phạm đến mình, không chỉ đôi ba lần, nhưng còn dự kiến tha thứ đến bảy lần. Bảy lần, phải chăng là đã quá nhiều? Chúng ta cứ nhớ lại kinh nghiệm sống của mình, để nhận ra rằng, bảy lần không quá nhiều như chúng ta tưởng; nhất là sự xúc phạm trong thực tế được tiến hành và được cảm nhận một cách rất tinh vi. Bởi vì, chúng ta xúc phạm đến người khác, không chỉ bằng hành động hay lời nói, nhưng còn bằng ánh mắt, bằng thái độ bắt nguồn từ những ý nghĩ không tốt về người khác. Thật vậy, tha thứ 7 lần không quá nhiều,

– khi người anh em hay chị em là người sống trong cùng một nhà, cùng một cộng đoàn, nghĩa là ngày nào chúng ta cũng phải đối diện ;

– khi người người anh em, hay chị em, là người mình có thành kiến hay mình không ưa ;

– khi bản thân chúng ta là người chi li và thích dò xét ;

– khi vấn đề phạm lỗi, trong thực tế, thường được giải thích một cách chủ quan ;

– khi mà người anh em không biết mình phạm lỗi với cái anh đó, hay chị đó.

Như thế, người anh em hay chị em trong thực tế có thể phạm lỗi đối với mình hơn bảy lần và đôi khi trong một thời gian rất ngắn; thậm chí, bản thân của người anh em, tự thân, là một lỗi đối với tôi, là một xúc phạm đối với tôi. Hơn nữa, chúng ta cứ đếm mà xem : 1, 2, 3, 4, 5, 6 và 7. Chúng ta đếm hết bảy lần rất nhanh ; và sau đó là không tha nữa ! Sống với nhau mà không tha thứ cho nhau, thì loài người chúng ta không thể tồn tại, không thể tồn tại từ trong trứng nước, nghĩa là từ trong gia đình của chúng ta. Chúng ta cứ nhớ lại mà xem, để chúng ta sống được như hôm nay, cha mẹ đã tha thứ cho chúng ta bao nhiều lần. Chắc chắn là không thể đếm được. Nhưng nếu chỉ tha bảy lần thôi, thì tiếp theo là chuyện gì xẩy ra? Ai trong chúng ta cũng có kinh nghiệm rồi: đó là tai họa, là loại trừ, là đỗ vỡ, là đoạn tuyệt, là nghỉ chơi, là không còn tương lai cho đời sống chung nữa.

Chính vì thế, Đức Giêsu dùng chính con số mà thánh Phêrô đưa ra để đẩy nó tới một con số rất lớn : 70 mươi lần 7 bằng 490 lần. Vừa nãy chúng ta đếm rất nhanh đến số bảy; bây giờ có ai trong chúng ta có can đảm đếm cho mọi người nghe 490 lần! Nếu đếm theo nhịp đồng hồ, thì sẽ mất hơn tám phút! Còn nếu rải đều ra trong thực tế: giả sử, ngày nào cũng tha một lần, thì sẽ kéo dài một năm bốn tháng! Về phương diện số học, đó là một con số hữu hạn, nhưng trong thực tế, chỉ có lòng bao dung vô hạn mới tha thứ được nhiều như thế. Và nếu ai đã tha được đến 490 lần thì chắc chắn cũng có khả năng tha đến 490 lần nữa ! Nghĩa là cứ tha thứ thôi, không thèm đếm nữa, tha thứ đã trở thành lẽ sống đem lại bình an và niềm vui rồi. Bởi vì một tâm hồn chấp nhất, không tha thứ, sẽ bị ô nhiễm bởi sự bực dọc, tức tối, phẫn nộ và cả báo thù nữa.

Lời của Đức Giêsu dạy chúng ta phải tha thứ cho người khác nhiều như thế, phải chăng là ảo tưởng, phải chăng là không thực tế ? Không ảo tưởng chút nào ; nhưng ngược lại là rất thực tế, vì đời sống của gia đình, của cộng đoàn, của giáo xứ và rộng hơn là giáo phận, là Giáo Hội, là xã hội, là cá nhân loại, cần lòng bao dung vô hạn như thế, để tồn tại.

Hiểu như thế và chắc ai cũng đồng ý, nhưng làm sao thực hành được ? Làm sao mà tha thứ nhiều như thế và tha thứ mãi như thế được. Nhiều khi một lần thôi cũng không được. Chúng ta hãy nhớ lại mà xem, có ai đó đã xúc phạm đến chúng ta như thế nào đó, phản ứng đầu tiên là tha thứ hay muốn trả đũa, và trả đũa một cách thích đáng ?

2. Mười ngàn yến vàng và một trăm quan tiền (c. 23-34)

Dụ ngôn của Đức Giêsu sẽ giúp chúng ta mở rộng con tim hẹp hòi của chúng ta. Theo dụ ngôn, ai trong chúng ta cũng “xúc phạm” đến Chúa rất nhiều lần. “Nhiều lần” ở đây không chỉ ở bình diện đếm được ; giống như khi chúng ta chuẩn bị đi xưng tội, chúng ta cố đếm những hành vi lỗi phạm ; nhưng “nhiều lần” còn có nghĩa là chúng ta đã xúc phạm đến hình ảnh Thiên Chúa có ở nơi mỗi người chúng ta : chúng ta được dựng nên, được ban sự sống, được sinh ra theo hình ảnh Thiên Chúa ; nhưng nội tâm, ý nghĩ, lời nói, cách sống, lối sống của chúng ta đã bao lần đi ngược với hình ảnh Thiên Chúa có nơi chúng ta ? Ở bình diện, này thì chúng ta chịu thua, không thể đếm được ; bởi vì đó là cả một năng động sống xúc phạm đến chính Thiên Chúa, và đó cũng là gốc rễ của những hành vi phạm lỗi bên ngoài.

Cũng như người kia, trong dụ ngôn, mang một món nợ khổng lồ đối với Đức Vua : mười ngàn yến vàng ! Theo một nhà chuyên môn, mười ngàn yến vàng tương đương với một trăm ngàn lượng vàng. Và với một người thợ thời đó, phải mất cả trăm đời người mới có thể tích lũy được số vàng lớn như thế[1]. Giống như con số 490 lần, số nợ mười ngàn yến vàng muốn diễn tả món nợ khổng lồ không thể trả nổi ; mà món nợ khổng lồ, thì cần đến lòng thương xót khổng lồ, nghĩa là lòng thương xót vô bờ vô bến.

Thật vậy, chỉ vì chạnh lòng thương mà Đức Vua tha hết món nợ khổng lồ của người đầy tớ. Đây chính là Tin Mừng rất lớn đối với chúng ta. Thiên Chúa thương xót và tha thứ chúng ta một cách vô hạn ; và đây chính là động lực để chúng ta biết tha thứ cho nhau, tha cho nhau những món nợ thật nhỏ bé, giống như hình ảnh một trăm quan tiền, so với số nợ khổng lồ, mười ngàn yến bạc, mà chúng ta được Chúa tha.

Dụ ngôn có nói tới sự nghiêm khắc của Đức Vua, nhưng sự nghiêm khắc đến sau sự độc ác của người đầy tớ; sự nghiêm khắc của Đức Vua là hậu quả của sự độc ác. Trong khi đó, vị vua tỏ lòng nhân hậu trước. Chính người đầy tớ đã tự biến thành bất xứng đối với ơn tha thứ vô hạn mà mình đã lãnh nhận. Ngoài ra, sự độc ác còn làm khổ mình và làm khổ người khác, làm khổ cả Đức Vua: thay vì tỏ lòng biết ơn Đức Vua và hành động theo lòng biết để làm cho Đức Vua vui lòng, thì sự độc ác của anh làm khổ Đức Vua: “Tôn chủ nổi cơn thịnh nộ” !

3. Cha của Thầy ở trên trời (c. 35)

Chúng ta được tha thứ vô hạn, thì chúng ta cũng sẽ có khả năng tha thứ cho người anh em hay chị em vô hạn. Nếu chúng ta chưa tha thứ được, đó là vì chúng ta giống người tôi tớ tồi tệ kia : quên ơn, vô ơn và trục lợi lòng thương xót của Thiên Chúa.

Chính chúng ta cũng được Thiên Chúa tha trước : tha thứ tất cả và luôn luôn tha thứ ; và nếu chúng ta không sẵn sàng tha thứ cho nhau, chúng ta sẽ tự biến mình trở thành bất xứng với ơn tha thứ đã lãnh nhận. Như Chúa nói: “Cha của Thầy ở trên trời cũng sẽ đối xử với anh em như thế, nếu mỗi người trong anh em không hết lòng tha thứ cho anh em mình”. Đây chính là một trong những lời nguyện xin trong Kinh Lạy Cha mà chúng ta đọc nhiều lần trong ngày và nhất là trong Thánh Lễ : “Xin tha nợ chúng con, như chúng con cũng tha, kẻ có nợ chúng con”.

*  *  *

Thực ra, lòng thương xót vô hạn của Thiên Chúa đã được ghói ghém ngay trong lời mời gọi tha thứ đến bảy mười lần bảy rồi. Bởi lẽ, Ngài không thể mời gọi chúng ta thực hiện điều chính ngài đã không thực hiện, đang thực hiện và sẽ thực hiện mãi mãi, đó là ơn tha thứ tội lỗi Chúa Cha ban cho chúng ta, nơi Đức Ki-tô chịu đóng đinh ; bởi vì

Không có gì tách được chúng ta ra khỏi tình yêu của Thiên Chúa, thể hiện nơi Đức Ki-tô Giê-su, Chúa chúng ta. (Rm 8, 39)

Lm. Giuse Nguyễn Văn Lộc

————–

[1] Claude Tassin, Tin Mừng Mat-thêu (L’Evangile de Matthieu, commentaire pastorale), Paris, Centurion, 1991, bản dịch Việt ngữ trang 301.