THỨ SÁU TUẦN XVII THƯỜNG NIÊN NĂM C
Mt 13,54-58
Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Mát-thêu.
54 Người về quê, giảng dạy dân chúng trong hội đường của họ, khiến họ sửng sốt và nói: “Bởi đâu ông ta được khôn ngoan và làm được những phép lạ như thế ?
55 Ông không phải là con bác thợ sao ? Mẹ của ông không phải là bà Ma-ri-a; anh em của ông không phải là các ông Gia-cô-bê, Giô-xếp, Si-môn và Giu-đa sao ?
56 Và chị em của ông không phải đều là bà con lối xóm với chúng ta sao ? Vậy bởi đâu ông ta được như thế ?”
57 Và họ vấp ngã vì Người. Nhưng Đức Giê-su bảo họ: “Ngôn sứ có bị rẻ rúng, thì cũng chỉ là ở chính quê hương mình và trong gia đình mình mà thôi”.
58Người không làm nhiều phép lạ tại đó, vì họ không tin.
SUY NIỆM 1:TÌM KIẾM SỰ HIỆN DIỆN
“Ngôn sứ có bị rẻ rúng, thì cũng chỉ là ở chính quê hương và trong gia đình mình thôi!”.
“‘Nản chí’ là bất mãn với quá khứ, ghét bỏ hiện tại và ngờ vực tương lai. ‘Nản chí’ là vô ơn với phúc lành hôm qua, thờ ơ với cơ hội hôm nay và bất an với sức mạnh ngày mai. Đó là thiếu kiên nhẫn với thời gian, non nớt với suy nghĩ và bất lịch sự với Thiên Chúa. Vì thế, trong mọi sự, bạn hãy tìm kiếm sự hiện diện của Ngài!” - William Ward.
Kính thưa Anh Chị em,
Tin Mừng hôm nay cho thấy Chúa Giêsu không ‘nản chí’ khi những người cùng quê - dẫu đã chứng kiến sự khôn ngoan và những việc vĩ đại Ngài làm - không ‘tìm kiếm một sự hiện diện khác’ nơi Ngài.
Đồng hương của Chúa Giêsu hẳn đã biết Maria, mẹ Ngài, và cô hẳn đã làm chứng hàng ngày về những đức tính đáng kinh ngạc; họ hẳn đã biết Giuse, một người chính trực; và Chúa Giêsu hẳn đã thể hiện hoàn hảo mọi đức tính nhân bản khi Ngài lớn lên. Thế nhưng, nhiều người đã không nhận ra sự thánh thiện của Ngài và của Thánh Gia Thất.
Trải nghiệm này nhắc chúng ta rằng, chúng ta cũng sẽ dễ dàng bỏ lỡ sự hiện diện của Chúa trong cuộc sống mình. Nếu những người gần gũi với Chúa Giêsu không nhận ra những đức hạnh và sự thánh thiện phi thường của Ngài, thì chúng ta lại càng không thể thấy sự hiện diện của Chúa trong cuộc sống của những anh chị em chung quanh! Vì một lý do nào đó, có lẽ phải đấu tranh với lòng kiêu hãnh và sự tức giận, nên chúng ta dễ nhìn vào lỗi lầm của người khác hơn là nhìn vào các nhân đức của họ. Câu chuyện Phúc Âm hôm nay khuyến khích chúng ta làm mọi cách để có thể nhìn xa hơn ‘các bề mặt’ và ‘tìm kiếm sự hiện diện’ của Chúa trong mọi cuộc sống chúng ta gặp gỡ trên đường đời.
Ở cấp độ căn bản nhất, Chúa ngự trong mỗi người và mọi người được Ngài dựng nên! Ngay cả những người ở trong tình trạng tội lỗi nghiêm trọng và dai dẳng vẫn được Ngài tạo tác và phản ánh hình ảnh Ngài theo chính bản chất của họ. Chúng ta phải thấy điều này! Cũng thế, cả những người ở trong tình trạng ân sủng mang theo sự hiện diện của Chúa, không chỉ trong bản chất của họ mà còn phản chiếu hoạt động của Ngài trong cuộc sống họ. Vì thế, chúng ta phải nỗ lực ‘tìm kiếm sự hiện diện’ của Chúa trong mọi sự, mọi người, để có thể nhìn thấy Ngài trong thế giới và trong mỗi người.
Anh Chị em,
“Hãy tìm kiếm sự hiện diện của Chúa” bằng cách bắt đầu nghĩ về những người mà bạn thân thiết nhất. Khi nghĩ về họ, bạn nghĩ đến điều gì? Qua nhiều năm, chúng ta có thể hình thành một thói quen chỉ trích lầm lỗi của họ. Và những thói quen đó rất khó bỏ. Chúng ta chỉ có thể bỏ chúng bằng cách nỗ lực ‘tìm kiếm sự hiện diện’ của Chúa trong cuộc sống họ. Như đã lưu ý, nếu những người dân thành Nazareth đã gặp khó khăn khi làm điều này với Chúa Giêsu, Đấng hoàn hảo tuyệt đối, thì chúng ta sẽ còn khó khăn hơn khi làm điều đó với những con người bất toàn. Thế nhưng, nếu vượt qua những định kiến này mà không nản chí, thì đó là một nỗ lực rất thánh thiện mà - với ơn Chúa - bạn sẽ thực hiện được.
Chúng ta có thể cầu nguyện,
“Lạy Chúa, đừng để con vô ơn với phúc lành hôm qua, thờ ơ với cơ hội hôm nay và bất an với sức mạnh ngày mai khi con bỏ lỡ ‘những lần thăm’ của Chúa qua anh chị em con!”, Amen.
Lm. Minh Anh, Tgp. Huế
SUY NIỆM 2: CHÚA KHÔN NGOAN VÔ CÙNG
Người Việt Nam chúng ta thường nói: “Gần chùa gọi Bụt bằng anh”, trong bài Tin Mừng hôm nay, dân làng của Chúa cũng có thái độ giống như thế.
Chúa được thánh Cả Giuse và Mẹ Maria nuôi nấng, dưỡng dục lớn lên trong môi trường làng quê Nazarét cùng với biết bao nhiêu con người khác, giống như Chúa. Họ quen biết, gặp gỡ Chúa thường ngày. Khi Chúa lớn lên được ba mươi tuổi đời. Tuổi ba mươi là tuổi mà theo quan niệm nho giáo là: “Tam thập nhi lập “, Chúa bắt đầu xuất hiện công khai trước mặt muôn người để Chúa rao giảng Tin Mừng. Vô số người nghe Chúa rao giảng Tin Mừng và tận mắt nhìn thấy Chúa làm phép lạ cứu chữa những chứng bệnh khác nhau trong dân. Dân chúng theo Chúa đông đảo. Hôm nay, Chúa trở về quê nhà, Chúa cũng rao giảng Tin Mừng và làm phép lạ cứu chữa dân chúng như vậy. Chúa cứ tưởng rằng dân làng quê của Chúa cũng giống như dân chúng ở các nơi khác, là họ sẽ sẵn sàng đón nhận Chúa, cộng tác với Chúa để Chúa ban ơn cho họ. Chúa dành cho dân làng của Chúa một tình cảm đặc biệt, vì nơi đây đầy ắp những kỷ niệm thân thương trong cuộc đời của Chúa, nhất là những kỷ niệm tuổi thơ ấu. Vì Chúa thương họ nên chúng ta có thể nói như những người xưa: “Bán anh em xa, mua láng giềng gần“. Chúa dành ưu tiên cho họ, nhưng rồi Chúa rất ngỡ ngàng trước sự từ chối, cứng lòng, không đón nhận Chúa của họ. Chúa rất thất vọng về họ: “Khi ấy, Chúa Giêsu trở về quê quán Người, và giảng dạy người ta trong hội đường, khiến người ta ngạc nhiên và nói rằng: “Bởi đâu ông này được sự khôn ngoan và quyền làm phép lạ như vậy? Nào ông chẳng phải là con bác thợ mộc sao? Nào mẹ ông chẳng phải là bà Maria, và Giacôbê, Giuse, Simon, Giuđa chẳng phải là anh em ông sao? Và chị em ông, nào chẳng phải những người ở nơi chúng ta sao? Vậy bởi đâu ông được những sự ấy?” Và họ vấp phạm đến Người” (Mt 13, 54 – 57).
Nhưng tại sao họ không nghe Chúa như thế? Có lẽ vì Bụt nhà không thiêng. Nhưng quan trọng hơn hết là vì Chúa sống ở đây với họ từ nhỏ đến lớn, Chúa biết rõ các tội lỗi, các tính hư tật xấu, các đam mê xác thịt, các tệ nạn xã hội… của họ, cho nên khi rao giảng lời Chúa, Chúa xoáy vào các vấn đề này để họ từ bỏ đi, lời Chúa lúc này như lưỡi gươm cắt bỏ các khối ung nhọt này để họ trở nên tốt hơn, nhưng họ không thực hiện theo ý Chúa mà còn nói Chúa thế này, Chúa thế kia: “Lời của Chúa là lời hằng sống, linh nghiệm, và sắc bén hơn gươm hai lưỡi, xuyên thấu chỗ phân cách tâm với linh, cốt với tủy; lời đó phê phán tâm tình cũng như tư tưởng con người“ (Dt 4, 12). Dó đó mà Chúa phải não nề nói lên điều đau thương này: “Nhưng Chúa Giêsu phán cùng họ rằng: “Không tiên tri nào mà không được vinh dự, trừ nơi quê quán và nhà mình”. Người không làm nhiều phép lạ ở đó, vì họ chẳng có lòng tin” (Mt 13, 57 – 58). Chúa không làm nhiều phép lạ, vì họ chẳng có lòng tin ngay trong lúc này, nhưng vì lòng nhân từ, chắc Chúa sẽ cầu nguyện cho họ, và Chúa hy vọng họ suy nghĩ lại, ăn năm sám hối để một ngày gần đây nhất, Chúa trở lại và họ lại nghe lời Chúa hơn.
Lạy Chúa, những người làng quê, bà con ruột thịt, anh chị em của Chúa không đón nhận Chúa, coi Chúa như người dưng nước lã, ngoại lai, xa lạ. Nhưng điều này không ảnh hưởng sứ mạng rao giảng Tin Mừng của Chúa. Có tội nghiệp chăng là dân làng của Chúa đã bỏ qua cơ hội nên lành nên thánh này. Xin Chúa thương đừng để chúng con có tư tưởng giống như họ mà biết tận dụng mọi ơn lành Chúa ban để chúng ta biết sửa mình, biết chỉnh đốn lối sống theo thánh ý của Chúa truyền dạy để Chúa cho chúng con được hưởng sự sống đời đời sau này. Amen.
Lm. Micae Võ Thành Nhân
SUY NIỆM 3: HÀNH TRÌNH ĐI ĐẾN ĐỨC TIN
Phân tích
1. Đặt trong Sơ đồ chung của thánh Mátthêu: Với 7 dụ ngôn trong phần diễn từ (13,1-52), Mátthêu đã đặt người ta trước một sự lựa chọn dứt khoát có đáp lại lời mời Nước trời hay không. Ai đáp lại thì được kể là môn đệ của Chúa Giêsu. Dần dần những môn đệ này làm thành một cộng đoàn nhỏ, một “Giáo hội phôi thai”.
Sang phần tường thuật (13,53-16,12; từ hôm nay cho đến thứ tư tuần 18), Mátthêu cho thấy Chúa Giêsu huấn luyện từng bước trong cho cộng đoàn Giáo hội này để đưa họ đến đức tin. Radermakers đặt tên cho phần tường thuật này là “hành trình đi đến đức tin của Giáo hội”.
Thực vậy, trong phần này ta thấy rõ cuộc hành trình đi đến đức tin. Hai thuật ngữ được dùng nhiều trong phần này là: TIN và HIỂU.
2. Sau một thời gian hoạt động ở những nơi khác, Chúa Giêsu trở về quê hương Nazarét và giảng dạy trong hội đường. “Sự khôn ngoan và quyền làm phép lạ” của Ngài đã khiến cho những người đồng hương phải ngạc nhiên. Nhưng sự ngạc nhiên này không dẫn họ đến đức tin, bởi còn một chướng ngại ngăn cản, đó là xuất xứ của Ngài: Vì người ta biết quá rõ cha mẹ anh em Ngài đều là những người quê mùa cho nên người ta không tin Ngài là Đấng Messia. Do người ta không tin nên Chúa Giêsu không làm phép lạ nhiều.
Suy gẫm
1. Những người Nazarét đã ngạc nhiên và thán phục Chúa Giêsu. Họ đã tiến gần đến đức tin. Nhưng rất tiếc hành trình ấy bị chặn lại vì thành kiến. Họ nghĩ: một con người có cha mẹ và anh em là những kẻ nghèo nàn và tầm thường như thế không thể nào là Đấng Messia được.
Có những thành kiến thật vô lý, thế nhưng người ta vẫn để cho những thành kiến vô lý ấy ảnh hưởng đến mình.
Phải chăng nhiều lần tôi cũng đánh giá người khác theo những thành kiến: Anh ấy, chị ấy không thể nào khác được! Con người như thế đó mà làm được cái gì!
2. “Nào ông ấy không phải là con bác thợ mộc sao?”: Trong số các thành kiến của chúng ta, có thứ thành kiến quái dị này là “Cha nào con nấy”, cha mẹ dở thì con không thể giỏi, cha mẹ xấu thì con không thể tốt. Đành rằng di truyền cũng ảnh hưởng một phần nào đó, nhưng không phải là tầt cả. Có biết bao nhiêu tấm gương về những đứa con tài giỏi thánh thiện xuất thân từ cha mẹ tầm thường và tội lỗi.
3. Một du khách mới đi Trung Hoa về báo cáo rằng giới trí thứ Trung Hoa tuyên bố: “Không, việc truyền giáo của quý vị không hể bám rễ vào đất nước chúng tôi được đâu, vì các nhà truyền giáo của quý vị mới cầu nguyện chưa hiểu gì đã tuyên bố là đạo của chúng tôi là sai lạc”. Và một người Giáo Hội Đông Phương khác cũng nói: “Các ông muốn chúng tôi bỏ những gì mà chúng tôi tin, và chấp nhận những gì các ông tin”. Đi truyền giáo mà có định kiến thì ở nhà còn hơn.
4. “Ngài không làm nhiều phép lạ ở nơi đó, vì họ chẳng có lòng tin”: Phép lạ chỉ diễn ra vì lòng tin và với lòng tin của con người. “Nếu chúng con có đức tin chỉ bằng hạt cát, chúng con có thể bảo núi này dời xuống biển”.
Lm Carôlô Hồ Bạc Xái
SUY NIỆM 4:
Tin Mừng hôm nay, thánh sử Mátthêu kể chuyện Chúa Giêsu về quê, mang theo những kiến thức rao giảng Lời Chúa và năng quyền chữa bệnh. Bước đầu tưởng chừng như thành công về Lời Rao Giảng, nhưng sau đó được coi như là một thất bại vì sự thành kiến và ghen tị của những người quê hương.
Những người ở quê hương nhìn Chúa Giêsu với cái nhìn đầy thành kiến, vì họ biết quá rõ nguồn gốc nhân loại của Người, là con một bác thợ mộc Giuse nghèo nàn ở Nazareth, học hành chỉ ở trường làng, nhất là trong thâm tâm họ, Đấng “Kitô” phải là con cái trong hoàng tộc, sống nơi thành phố hoa lệ và được học hành nơi các bậc thầy danh giá… Chính vì thế, khi thấy Chúa Giêsu nổi tiếng giảng dạy thì bắt đầu họ gièm pha chê bai.
Đây cũng là một thực trạng nơi mỗi quê hương chúng ta, chúng ta thường khinh miệt, yên trí và gièm pha những người con nơi quê hương chúng ta thành công trở về, vì trong chúng ta luôn bị cái tính thành kiến (yên trí) cha này, thầy nọ, soeur kia con ông này bà nọ không ra gì… Ngược lại, một vị nào đó từ nơi khác đến, dù xét về tài năng, về đạo đức, về giảng dạy đôi khi còn thua kém xa một người trong quê hương, thì chúng ta lại rất hồ hởi tung hô vì chúng ta không yên trí – thành kiến gì về họ.
Nhưng đó là một thực trạng mà Chúa Giêsu từng trải qua, thì những người môn đệ của Người cũng thế, hãy biết vui vẻ chấp nhận. Là cha, là thầy, là dì, là Giáo Lý Viên hay các cử nhân đại học... chúng ta hãy vui vẻ chấp nhận và luyện tập đức khiêm tốn…
Lại nữa, “gần chùa kêu bụt bằng anh”, khi người Nazareth quá gần gũi nên đã sinh ra lơ là và coi thường. Chúng ta cũng thế, thích đi hành hương nơi này, cầu xin nơi nọ, nhưng ngay nơi giáo xứ mình, chúng ta lại bê trễ việc đến gặp Chúa trong các Thánh Lễ và Giờ Kinh…
Lạy Chúa Giêsu, trò không thể hơn thầy, nhưng nếu được bằng thầy thì đã là có phúc. Xin cho chúng con, nếu có phải nếm trải những sự thành kiến, kỳ thị và ghen ghét mà Chúa đã từng trải qua, thì cũng biết vui vẻ khiêm tốn đón nhận, để trong tất cả mọi sự Chúa được vinh danh.
Lm. Hiền Lâm
SUY NIỆM 5: TÂM THỨC THỜI ÐẠI
Dư luận trong giới trí thức Âu Mỹ hiện nay đang nhắc nhiều đến cuốn sách bàn về tương lai nhân loại với tựa đề: “Ngỡ Ngàng Trước Tương Lai”, trong đó tác giả nói về những thay đổi nhanh chóng hiện nay trên đời sống con người khiến ông cảm thấy ngỡ ngàng. Theo tác giả thì tâm lý thường tình của con người thích những khuôn sẵn có cho cuộc sống của mình nhờ đó con người dễ ổn định và dự liệu cho những gì xảy ra. Tắt một lời, dù có khuynh hướng sống thay đổi nhưng tận thâm tâm,con người sống và suy tưởng theo những khung sẵn có, và tệ hại hơn theo điều mà chúng ta gọi là thành kiến.
Tâm thức trên đây giúp chúng ta hiểu phần nào biến cố được trình thuật trong Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu trở về giảng dạy tại quê hương của Ngài là Nazareth, nhưng dân chúng tại đây không tin nhận Chúa, bởi vì họ suy tưởng và hành động theo thói quen, theo thành kiến. Họ đã quen với Chúa Giêsu như là con bác thợ mộc Giuse sống giữa họ từ bao năm nay, do đó giờ đây phải nhìn Chúa và đón nhận giáo huấn của Ngài với một tâm thức mới thì họ bị vấp phạm. Quả thật, như lời cụ già Simêon đã nói trong biến cố dâng Chúa vào Ðền thánh: Chúa Giêsu luôn luôn là dấu gợi lên chống đối; trực diện với Ngài, con người phải chọn lựa hoặc tin nhận, hoặc chối từ.
Chúng ta hãy xét lại xem đức tin của chúng ta hiện nay đối với Chúa Giêsu có còn sống động hay đã trở thành một thói quen khô khan, nguội lạnh, chỉ vì quá quen thuộc như dân làng Nazareth ngày xưa? Phải chăng cuộc sống của chúng ta đã trở thành mù quáng hoặc nô lệ cho những thành kiến đến độ không còn tin nhận Chúa và không còn bén nhạy trước tác động của ơn Chúa?
Xin Chúa tha thứ cho thái độ lạnh nhạt của chúng ta. Xin ban Thánh Thần để chúng ta nhìn thấy những dấu chỉ Chúa thực hiện trong đời sống và trong những biến cố hằng ngày để chúng ta luôn tin nhận Chúa.
(Trích trong ‘Mỗi Ngày Một Tin Vui’)
